F-gassenverordening; de eerste versie van deze Europese wet, met als doel het zo klein mogelijk houden van klimaatverandering als gevolg van F-gasuitstoot, werd van kracht in 2010. Na een herziening in 2013-2014 is de wet nu opnieuw herzien. De nieuwe verordening is sinds 11 maart 2024 van kracht in alle EU-lidstaten.
Flink snellere afschaling F-gassen quotum Wat betreft het F-gassenquotum zal er vergeleken met het huidige schema flink sneller worden afgeschaald. Vanaf 2050 mogen er helemaal geen F-gassen meer worden geproduceerd of geïmporteerd in de EU (zie grafiek): het quotum is vanaf dan dus nul. In 2040 wordt opnieuw bekeken in hoeverre F-gassen nog nodig zijn. De toegekende quota voor F-gasproducenten en importeurs van F- gassen van buiten de EU moeten 3 euro per ton CO₂- equivalent betalen. Dit tarief wordt geïndexeerd aan de hand van de inflatie. De maatregelen zullen schaarste en prijs opdrijving van de F-gassen tot gevolg hebben.
Nieuwe afschaling F-gassen quota in Tonnen CO2-EQ t.o.v. 2015 ( in%)
Lagere GWP’s De toegestane GWP’s van koudemiddelen in apparaten en installaties die nieuw op de markt worden gebracht, worden snel lager. Hieronder staan productverboden vermeld. Ze gaan per 1 januari van het aangegeven jaar in en gelden alleen voor nieuwe installaties:
Nieuwbouw/nieuwe installaties:
Regels voor stekkerklare airconditioning en warmtepompen (inclusief monoblocks):
- Vanaf 1-1-2027 geldt voor een capaciteit van ≤ 50 kW een maximum GWP van 150.
- Vanaf 1-1-2030 geldt ook voor een capaciteit van > 50 kW een maximum GWP van 150.
- Vanaf 1-1-2032 geldt voor een capaciteit van ≤ 12 kW een totaalverbod op F-gassen.
Regels voor kleine split-airconditioning en -warmtepompen:
- Vanaf 1-1-2025 geldt voor singlesplit met een capaciteit van < 3 kg koudemiddelinhoud (uit Annex I) een maximum GWP van 750.
- Vanaf 1-1-2027 geldt voor split-lucht/water met een capaciteit van ≤ 12 kW een maximum GWP van 150.
- Vanaf 1-1-2029 geldt voor split-lucht/lucht met een capaciteit van ≤ 12 kW een maximum GWP van 150.
- Vanaf 1-1-2035 geldt voor alle splits met een capaciteit van ≤ 12 kW een totaalverbod op F-gassen.
Regels voor grote split-airconditioning en -warmtepompen:
- Vanaf 1-1-2029 geldt voor alle splits met een capaciteit van > 12 kW een maximum GWP van 750.
- Vanaf 1-1-2033 geldt voor alle splits met een capaciteit van > 12 kW een maximum GWP van 150.
Regels voor stationaire koeling:
- Vanaf 1-1-2025 geldt voor koelkasten en diepvriezers voor commercieel gebruik een maximum GWP van 150 (ook HFO’s).
- Vanaf 1-1-2025 geldt voor alle stekkerklare koelapparatuur, behalve chillers, een maximum GWP van 150.
- Vanaf 1-1-2025 is voor alle koelapparatuur met F-gassen (ook HFO’s, die nu zijn toegevoegd) een GWP van > 2.500 verboden (behalve om onder de -50 °C te koelen).
- Vanaf 1-1-2026 geldt voor koelkasten en vriezers voor huishoudelijk gebruik een verbod op F-gassen.
- Vanaf 1-1-2030 geldt voor koelapparatuur (behalve chillers) een maximum GWP van 150.
Regels voor chillers:
- Vanaf 1-1-2027 geldt voor chillers met een capaciteit van ≤ 12 kW een maximum GWP van 150.
- Vanaf 1-1-2027 geldt voor chillers met een capaciteit van > 12 kW een maximum GWP van 750.
- Vanaf 1-1-2032 geldt voor chillers met een capaciteit van ≤ 12 kW een F-gassenverbod.
Service & onderhoud:
Regels voor gebruik van F-gassen bij onderhoud/service:
- Vanaf 1-1-2025 geldt voor alle koelapparatuur (onafhankelijk van inhoud) een maximum GWP van 2.500. Hierbij is de uitzondering voor installaties met een CO2 equivalent van 40 ton afgeschaft. Tot 1-1-2030 mag geregenereerd/gerecycled koudemiddel worden gebruikt voor onderhoud (b.v. R404a en R507).
- Vanaf 1-1-2026 geldt voor airco- en warmtepompapparatuur een maximum GWP van 2.500. Tot 1-1-2032 mag geregenereerd/gerecycled koudemiddel worden gebruikt voor onderhoud.
- Vanaf 1-1-2032 geldt voor alle koelapparatuur behalve chillers een maximum GWP van 750 voor het gebruik bij onderhoud. Een uitzondering voor geregenereerd/gerecycled koudemiddel.
Overzicht verplichte lekdichtheid controle op basis van CO2eq. en/of HFO. Uitzonderingen kunnen van toepassing zijn (let op blends!)
Regels m.b.t retrofit Onder “nieuw op de markt brengen” wordt verstaan:
- Er mag geen uitbreiding van koudemiddel plaatsvinden. Dit betekent dat er niet mag worden bijgevuld als gevolg van aanpassingen aan het systeem.
- Er mag geen uitbreiding plaatvinden van koelcapaciteit. Alleen mogen bestaande componenten worden vervangen.
Er mag geen ander koudemiddel worden toegepast. Hiermee komt een eind aan de retrofit van installaties met een chemisch koudemiddel.
PFAS (Forever Chemicals) Wat verstaan we onder PFAS?
- Per- en polyfluoralkylstoffen
- PFAS zijn alifatische organische verbindingen waarbij de waterstofatomen op het koolstofskelet volledig zijn vervangen door fluoratomen op ten minste één koolstofatoom.
- PFAS is de algemene term voor de beschreven verbindingen. De bekendste PFAS zijn bijvoorbeeld PFOA of PTFE (anti- aanbak laag koekenpan)
Eigenschappen:
- Persistentie: Bestand tegen extreme condities, stoffen breken niet af.
- Bioaccumulatie: Ophoping van een stof in een organisme door inname.
- Mobiliteit:Lost makkelijk op in water.
- Ecotoxiciteit: Schadelijk effect op de leefomgeving, moeilijk uit de natuur te krijgen.
- PFAS heeft nadelige gezondheidseffecten voor de mens
- PFAS zit in heel veel producten, maar ook in bijna alle gefluoreerde koudemiddelen, in het geval van koudemiddelen is het afbraakproduct TFA (Tri-Fluor-Azijnzuur)
- Het afbraakproduct TFA is in het REACH-voorstel opgenomen als PFAS.
Verwachting eerste gebruiksbeperkingen van PFAS (dus ook voor koudemiddelen/koeltechniek) 1-1-2027.
Lange termijn oplossing koudemiddelen
Natuurlijke koudemiddelen
- Koolstofdioxide (CO2 / R744)
- Ammoniak (NH3 / R717)
- Koolwaterstoffen bijvoorbeeld propaan (R290) / isobutaan (R600a)